تحلیل و نقد اندیشه‌ای آمارتیا سن در باب توسعه

Authors

  • سید اسماعیل مسعودی دانش‎آموخته‎ی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز
  • سید عقیل حسینی عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشکده علوم انسانی دانشگاه یاسوج
Abstract:

فرضیه اصلی آمارتیا سن در کتاب توسعه یعنی آزادی این است که غلبه بر مشکلات توسعه مستلزم رسمیت‎بخشی به آزادی‌های فردی است. بر طبق نگرش لیبرالیستی وی، آزادی هم ابزار و هم هدف توسعه است. اساساً توسعه از دیدگاه سن همان فرآیند گسترش آزادی‌های واقعی از قبیل افزایش طول عمر و امید به زندگی یعنی در واقع آزادی ادامه حیات و افزایش کیفیت زندگی است. در نقد رویکرد «توسعه به مثابه آزادی» سعی شد به نقدهایی از قبیل عدم سازگاری و انسجام میان مؤلفه‌های اصلی توسعه از دیدگاه سن از قبیل تعارض عقلانیت ابزاری با آزادی، نقد رابطه دموکراسی با توسعه، نقد رویکرد وی به جمعیت و ... پرداخته شود. رویکرد سن از آنجا که هیچ الزام ارزشی ذاتی و از پیش معینی به جز نفس آزاد بودن ندارد نتیجتاً با نظام‌های ارزشی از جمله دین سازگار نیست. همچنین رابطه ساختاری کل‌نگرانه و تاریخی افراد و دولت‌ها با نظام جهانی در رویکرد سن مورد اهتمام جدی قرار نگرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

توسعه انسانی و عدالت جنسیتی در رویکرد قابلیتی آمارتیا سن

این تحقیق با روش تحلیلی _ تفسیری و در چارچوب اندیشه سیاسی به بررسی مهم‌ترین مفروضات نظری «رویکرد قابلیتی» آمارتیا سن و آثار آن بر حوزه عدالت جنسیتی می‌پردازد. در اینجا بیان می‌شود که فهم توسعه و آثار آن بر حوزه عدالت و برابری را نمی‌توان از مبانی فلسفی نهفته در آن جدا کرد. در همین زمینه بررسی جنسیتی نظریه‌های توسعه، حاکی از نارسایی آنها در زمینه مسائل زنان و موانع جنسیتی آنها در برخورداری از فر...

full text

توسعه انسانی و عدالت جنسیتی در رویکرد قابلیتی آمارتیا سن

این تحقیق با روش تحلیلی _ تفسیری و در چارچوب اندیشه سیاسی به بررسی مهم ترین مفروضات نظری «رویکرد قابلیتی» آمارتیا سن و آثار آن بر حوزه عدالت جنسیتی می پردازد. در اینجا بیان می شود که فهم توسعه و آثار آن بر حوزه عدالت و برابری را نمی توان از مبانی فلسفی نهفته در آن جدا کرد. در همین زمینه بررسی جنسیتی نظریه های توسعه، حاکی از نارسایی آنها در زمینه مسائل زنان و موانع جنسیتی آنها در برخورداری از فر...

full text

رابطه «آزادی» و «عدالت» در «اخلاق توسعه» آمارتیا سن

این تحقیق در پی آن است تا با روش «توصیفی – تحلیلی» و در چارچوب اندیشه سیاسی به بررسی رابطه «آزادی» و «عدالت» در آراء آمارتیا سن و نتایج آن در حوزه «اخلاق توسعه» بپردازد.همانطور که اندیشه سیاسی وجهی هنجاری دارد ،«اخلاق توسعه» که آمارتیا سن در چارچوب آن نظریه پردازی کرده است نیز از وجه هنجاری برخوردار است.

نقدی بر ترجمۀ کتاب بازنگری در مفهوم نابرابری آمارتیا سن

کتاب بازنگری در مفهوم نابرابری (Inequality Reexamined) یکی از آثار آمارتیا سن است که در سال 1992 منتشر شد. در این کتاب، سن با ارزیابی رویکردهای مختلف نسبت به نابرابری، به تبیین این مقوله درقالب رویکرد قابلیت محور می‌پردازد و برابری واقعی فرصت‌ها را تنها ازطریق برابری قابلیت‌ها (یا حذف نابرابری‌های آشکار در قابلیت‌ها) امکان‌پذیر می‌داند. سن در این کتاب بر این باور است که «نابرا...

full text

ظرفیت نظری رهیافت قابلیت آمارتیا سن برای مقوله شهروندی

رهیافت قابلیت آمارتیا سن، هرچند بحث اولیه خود را از حوزه رفاه و اقتصاد شروع کرده است، ولی به‌سرعت به دیگر حوزه‌های دانشگاهی (حوزه‌های اجتماعی و انسانی) گسترش یافت. این رهیافت در بسیاری از حوزه‌های تخصصی به‌کار رفته و کاربردی شده است. با وجود بسط رهیافت «قابلیت» در حوزه‌های علوم اجتماعی و دانش سیاسی، ورود آن به حوزه شهروندی و بسط نظری آن در این فضا، مهجور واقع شده است.هدف اصلی این مقاله پاسخ به ...

full text

تبیین نقش دولت در توسعه آزادی محور (براساس دیدگاه آمارتیا سن)

پژوهش حاضر پیرامون مساله پیچیده و چندوجهی توسعه شکل گرفته و با بررسی کارکردها و عملکردهای توسعه کوشیده است تا با توصیف و تحلیل بحث توسعه در مکاتب مختلف راهی به سوی بازتعریف کلیدواژه توسعه در مسیر آزادی و دموکراسی بگشاید. با توجه به نقش و مسئولیتی که در دوران حاضر دولتها در قبال جوامع خود ایفا می کنند ؛ پرداختن به موضوع توسعه نیازمند تبیین نقش دولتها در فرایند توسعه و نوع نگرشی است که دولتمردان...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 6

pages  123- 146

publication date 2018-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023